Bir tüketici hem iyi giyinip hem çevreye duyarlı olabilir mi? Tekstil sektöründeki adil olmayan ücret sistemine ‘’yavaş’’ diyebilir mi? Topluma fayda sağlayabilir mi? Az ve zamansız parçalar almayı öğrenebilir mi? Tam da benim tarifimle samimi bir marka ve bu sorulara cevap ararken karşıma GİYİ markasının çıkması harika bir tesadüf oldu. Kurucusu Göknil Hanım ile tanıştım, GİYİ’nin tüm kapılarını açtı ve marka üzerine uzun bir görüşme de yaptık. GİYİ ile yavaş modanın tüketici tarafındaki yolculuğunu keşfettim. Bu doğrultuda yavaş moda markalarının kendi yolculuklarında nasıl kararlı ve samimi adımlar attıklarından bahsedeceğim. GİYİ deneyimimden ve bize verdiği mesajlardan bahsedeceğim…
Mesaj 1- ‘’Az ve zamansız kıyafetlerle şık olabilirsin! İyi giyinebilirsin. Giyinirken çevreye ve topluma ‘’İYİ’’ davranabilirsin!’’
Sadeleşmeyle ilgili birçok kitap ve deneme okuyorum. Kullanılmayan her bir eşyanın çevreye verdiği zarar ve eşya kalabalığının zihinde yarattığı yorgunluk malum. Eşya kalabalığı denince de akla en çok evdeki kıyafet yığınları geliyor. Kısır bir döngünün içerisindeyiz, aldıkça alıyor, attıkça atıyoruz ve hep başa sarıyoruz. Tekstil sektörü için sürdürülebilirliği desteklemenin ve içselleştirmenin en temelinde az üretmek ve az tüketmek yatıyor. Peki, GİYİ markası bunun için neler yapıyor?
- Yılda bir defa koleksiyon çıkarıyor
- Zamansız, dönüşebilen, farklı şekilde giyilebilen kıyafetler tasarlıyor
- Kaliteli ve çevre dostu malzeme kullanıyor, iyi ve adil işçilikle üretim yapıyor
Mesaj 2- ‘’Alışverişini yaparken karbon ayak izlerini azaltabilirsin.’’
Tekstil sektöründe belki de en az görünen fakat çevreye büyük zararlar veren süreç tedarik sürecidir. Ürün tüketiciye ulaşırken dahi çevreye zarar vermeye devam ediyor. Ayak izleri evimize kadar geliyor. GİYİ paketi ise ambalaj sürecinde dahi çevre dostu. Kıyafetin yer aldığı geri dönüşebilen kutunun üzerinde ‘’I am not trash-Ben çöp değilim’’ yazıyor. Ayrıca kutu ev düzenlemesinde kullanılabilecek kalitede ve dayanıklılıkta. Karton kutunun içinde bir adet bez çanta ve marka kurucusunun notu yer alıyor. Ürünün etiketi ise kitap ayracı olarak kullanılabilecek bir formda gönderiliyor. Bir diğer ifade ile kutudan hiç çöp çıkmıyor. Üretim süreci ve malzeme içeriği ise QR kod ile tüketiciye sağlanıyor.
Mesaj 3- ‘’Ucuz kıyafet pahalıya mal olur’’
İkinci olarak az görünen ve üzerinde düşünülmesi gereken bir başka süreç ise üretim süreci! GİYİ’nin her bir ürünü atölyede usta terzi tarafından dikiliyor. Marka elamanı ‘GİYİ Noktaları’’ tek tek el işçiliği ile işleniyor. El işi süreçleri için kadın atölyeleri ile iş birliği yapan marka, kadın güçlendirme ve adil kadın işçiliğini sağlama amacıyla önemli adımlar atıyor. Herhangi bir GİYİ ürününü üstünüze giydiğinizde hızlı moda sürecinin o soğuk hissini değil, usta bir terzinin özenle diktiği elbiseyi giyme hissini deneyimliyorsunuz. Bu deneyim sizi düşünmeye ve adil olmaya yönlendiriyor.
Üzerindeki kıyafeti kim, nasıl üretti? Adil ticaret kapsamında mı üretildi? Topluma faydası nedir? Uzun lafın kısası, ‘’ucuz kıyafet’’ almanın topluma nasıl ‘’pahalıya’’ mal olduğunun farkında mısın?
Sonuç olarak, yavaş moda markaları var olmak için ciddi mücadeleler veriyor ve onların sürdürülebilirliği için tüketici tarafının da bilinçlenmesi gerekiyor. Tasarımdan tedarike uzun bir yol yürüyen yavaş moda markalarının bizlerin bu farkındalığına ihtiyacı var. Yavaş moda markalarının hızlı tekstil sektörü karşısında tek başına yürümesi mümkün değil. Tercihlerimizi ‘’Yavaş Moda’’dan yana yapmayı deneyebilir miyiz? Yavaş Moda tabiatı ve amacı gereği tüketici ile iş birliği yapması gereken bir akım. Yavaş moda ile üretilen herhangi bir ürünün birçok muadili hızlı tekstil sektöründe mevcut ve aynı fonksiyonellikte. Öte yandan amaçları ve sebep oldukları sonuçlar, dahası sundukları deneyim çok farklı. Tüketicinin kimin paydaşı olacağına karar vermesi gerekiyor. Tüketici olarak ‘’Yavaş Moda’’ akımının devamlılığı için bize önemli bir rol düşüyor. Yavaş moda markalarının mesajlarını doğru okuyarak tercihlerimizi onlardan yana kullanabilir, çevreyi ve toplumu korumanın huzuru ile giyinmeyi deneyimleyebiliriz.
ÖZGE KIRANER