1. Bize Atölye Bez’den bahseder misiniz? Nasıl yola çıktınız?
Atölye Bez, sosyal ve ekolojik adalet üzerine çalışan bir üretim, araştırma ve etkinlik mekanı. Farklı disiplin ve alanlardan kolektif bir araştırma ekibinin bir araya gelerek yazdığı, üretim ve araştırmaya dayalı bir kentsel mekan kurgulayan "Adil ve Temiz Tekstil Arz-Talep Modeli" projesi ile kuruldu. Proje, “Baştan sona adil ve temiz bir tekstil tedarik zinciri kurgulamak mümkün mü?” sorusuna odaklanıyordu. Tüzel olarak yeni bir yapı kurmak yerine, 2004 senesinden beri faaliyet gösteren Zeytindalı Kadın Kooperatifi'ne eklemlenerek hareket etmeye karar verdik. Zeytindalı Kadın Kooperatifi’nin temel kuruluş motivasyonu da farklı arka planlardan gelen kadınların yan yana durarak, birbirini sosyal ve ekonomik anlamda güçlendirmesi olarak tanımlanıyor. Proje sonucunda temel amaçlarımızı; ‘adil bir üretim ve araştırma modeli geliştirmek’, ‘bu modelin yaygınlaşması için çalışmalarda bulunmak’ ve ‘tekstil sektörünün yıkımı ve tüketim pratikleri üzerine alternatif imkanlar üzerinden farkındalık çalışmaları gerçekleştirmek’ olarak belirledik ve bu amaçlara ulaşmak için üç ana uygulama alanında hareket etmeye karar verdik.
Bunlar;
1-) sektördeki sorumlu kurumlar/markalar ile işbirliği yaparak adil bir üretimi sürdürmek,
2-) farkında ve sorumlu tüketim kültürünü güçlendirmek ve topluluk bağlarını geliştirmek için ortaklaşa bir kentsel mekan olarak kurguladığımız Atölye Bez'de eğitim, etkinlik ve atölyeler gerçekleştirmek
3-) tekstilde hammadde araştırmaları ve sosyal dayanışma ekonomileri üzerine araştırmaları sürdürmek.
2. Ekibinizde kimler var ve ne tür projeler gerçekleştiriyorsunuz?
Ekibimizde üretim faaliyetlerinde yer alan deneyimli 2 usta ve stajyerlerimiz var. Bununla birlikte Atölye Bez’in genel işleyiş faaliyetlerinde katkı sağlayan gönüllü ekip arkadaşlarımız var. Üretim faaliyetlerimizde işbirliği geliştirdiğimiz kurum ve markalar için giyim ve aksesuar üretimleri gerçekleştiriyoruz. İleri dönüşüm projeleri içinde yer alıyoruz. Topluluk etkinliklerimizle kentteki üretmeye ve sorumlu tüketime ilgili kişilere ulaşıyor, dikiş, tamir, giysi ürünlerini kişiselleştirerek ömrünü uzatma üzerine çeşitli içeriklerde atölyeler düzenliyoruz. Aynı zamanda atölyede ortaya çıkan kumaş ve iplik atıklarının yeni ürünlere dönüştürmek üzere tasarım ve ürün geliştirme çalışmaları sürdürüyoruz.
3. Adil bir üretim mekanı ne demek? Nasıl işliyor?
Çalışanların sosyal ve hukuki haklarının korunduğu, güvenli çalışma koşullarının sağlandığı, açık ve tanımlı sorumluluk paylaşımının olduğu, çocuk işçiliğin olmadığı bir mekan adil bir üretim mekanıdır. Atölye Bez’de atölye düzenini, kuralları ekibimiz ile birlikte oluşturduk ve güncelleyerek ilerliyoruz. Elde edilen gelirin dağılımı, hem ekip hem müşteriler tarafından izlenebilir şeffaflıkta kaydedilmekte. Mekanımızı güvenli bir çalışma ortamı olacak şekilde düzenledik. Bunun yanında ekibimiz ile birlikte sosyal güçlenmemize katkı sağlayacak eğitimlere katılıyor ve birlikte güçleniyoruz.
4. Kimlerle işbirliği yapıyorsunuz? Birlikte çalıştığınız markalarda nelere dikkat ediyorsunuz?
Önceliğimiz tekstilde adil ve temiz üretim yapma gayesinde olan sorumlu markalar ile çalışmak. Giyi ile sürdürdüğümüz işbirliği bunun en güzel örneği. Ayrıca Atölye Ren, EkoDoku, Thinkwhite, Eldoku Yoga gibi markalarla çalışıyoruz. Sorumlu markalar haricinde ise, dönüşüm projeleri geliştiren şirketlerle işbirlikleri sağlıyoruz. Burada dikkat ettiğimiz konu herhangi bir yeşil aklama pazarlamasına alet olmamak. Bunun için kurduğumuz işbirliklerinde karşı tarafın uzun vadeli planlarını, geliştirdikleri projedeki amaç ve hedeflerini inceliyoruz.
5. Çalıştığınız alanın sizi en çok heyecanlandıran kısmı hangisi?
Sorumlu markalar ile çalıştığımızda, özenle seçilmiş kumaşlar ile çalışma şansımız oluyor. Sertifikalı pamuk ya da el dokumaları, sadece birkaç metrede bir olan bir kusuru yüzünden hızlı üretim bandına giremeyen ama yavaş üretimde çok değerli olan kumaşlar gibi… Temiz hammadde ile çalışmak üretim sürecini keyifli kılan temel sebeplerden birisi. Bunun yanında atölyede açığa çıkan hiçbir kumaş artığını çöpe atmıyoruz. Farklı boyutlarda, renklerde ve dokulardaki bu kumaşları değerlendirerek yepyeni ve farklı ürünler geliştirmek ayrıca bu işin en heyecanlı kısımlarından birisi.
6. İleridönüşümün geleceğini nasıl görüyorsunuz?
İleri dönüşümün bireysel ve sektörel uygulamalarını ayrı şekillerde ele alabiliriz. Sorumlu tüketim kültürü geliştikçe, bireyler kendi eşyalarını daha uzun süre kullanacak çözümler geliştirmeye meyilli olmaktalar. Bu durum bireysel ileri dönüşüm pratiklerinin gelişmesi ve yaygınlaşması ile sonuçlanıyor. Sektörde ise atıklar her zaman çözülmesi gereken sorunlar, iklim krizi ve devletlerin yeşil dönüşüm odağındaki yaptırımları, şirketleri atıkları daha farklı ele almaya itiyor. İleri dönüşüm bu noktada atıkları olduğundan daha değerli bir ürüne çevirdiği için sektörde anlamlı bir çözüm olarak yer alıyor. Ancak genellikle şirketler kendi verimli bant üretim sistemleri içerisinde böylesi bir dönüşüme yer ayıramıyorlar, bunun için daha farklı sistemlerdeki yapılarla işbirlikleri içinde hareket etmeleri gerekiyor. Yakın gelecekte bizler gibi sosyal girişimlerin bu gibi işbirlikleri ile dönüşümün bir parçası olarak tedarik zincirlerinde daha aktif rol alacağımızı düşünüyoruz.
İyi ki varsınız Atölye Bez..
@atolye.bezatolyebez.com